“Waarom luistert mijn kind niet?!”

“Trek je jas even aan, we moeten zo weg!”
“Kun je even opschieten nu alsjeblieft?”
“Het is tijd voor een schone luier!”
“Kom, we trekken je schoenen alvast aan.”

Ik weet niet hoe het met jullie zit – maar 9 van de 10 keer voelt het voor mij alsof ik tegen de muur praat als ik bovenstaande dingen van mijn peuter vraag. Een rennende muur, dat dan weer wel. Want zodra ik hem een opdracht geef, hem om hulp vraag, of we simpelweg de deur uit moeten, zet hij een sprint in. Voorbeeld: wanneer we afgedroogd zijn na het douchen en ik een luier pak, neemt hij de benen. Tegenwoordig roept hij ook nog eens heel hard: “BLOTE BILLEEEEN!” als hij er vandoor gaat. En als een echt pedagogisch verantwoorde moeder moet ik daar dan weer heel erg hard om lachen. Super handig. 1-0 voor peuter.

Maar soms.. (oké, vaker dan soms) krijg ik er het heen en weer van. Frustreert het me. En reageer ik geïrriteerder dan me lief is. Waarom luistert mijn kind niet gewoon?!

Het ding is dat ik op zo’n moment luisteren met gehoorzamen verwar. Ik vind dat mijn kind moet doen wat ik zeg. Omdat ik de volwassene ben en het beter weet of het beste met hem voor heb. Hij wil zijn jas niet aan, maar ik weet dat het buiten vriest. Dus ik zeg dat hij zijn jas toch aan moet, omdat hij anders ziek wordt. Interesseert hem niet. Hij gaat alsnog op de grond liggen kronkelen en maakt het me onmogelijk hem in zijn jas te wurmen.

Waarom doet hij dit?

Er is een scala aan redenen waarom kinderen niet luisteren. Bijvoorbeeld:
– Je kind is afgeleid of ergens druk mee
– Je kind heeft andere, (voor hem) belangrijkere behoeftes. Zoals bijvoorbeeld honger of slaap.
– Je kind is overprikkeld en kan geen extra informatie meer verwerken.
– Je vraagt iets van je kind dat hij nog niet (zelf) kan.
– Je kind begrijpt niet wat je van hem vraagt. Als jij zegt: “We moeten weg, maak je even klaar!” tegen een kind dat nog in zijn pyjama rondloopt kan dat verwarrend zijn. Hij kan zich namelijk, ondanks de pyjama, allang ‘klaar’ voelen.
– Je kind is twee, zegt nee, en heeft totaal geen boodschap aan wat jij nou eigenlijk wil. Er gebeurt van alles in zijn hoofdje. Hij is druk met andere dingen. En jouw schoenen-aandoen-verzoek staat niet op zijn lijstje met belangrijke activiteiten. Voor mij een teken dat ik hem wellicht niet goed genoeg uitgelegd heb wat en waarom er iets van hem verwacht wordt.

Wat doe je hier nu mee? Allereerst denk ik dat het belangrijk is dat je je realiseert dat je zelf ook niet altijd “luistert”. Als mijn man me bijvoorbeeld vraagt of ik vandaag de gehele administratie bij wil werken “luister” ik daar ook niet altijd naar. Misschien heb ik andere dingen te doen. Of daar nou niet echt direct zin in. Of misschien heb ik meer uitleg of context nodig.

Mijn streven is om boodschappen op zo’n manier te brengen dat mijn kind ernaar wíl luisteren. Dat hij begrijpt wat er van hem gevraagd wordt. En waarom. Dat gaat dus echt niet altijd goed, maar hij is ook nog maar 2. En ik ben daarmee ook nog maar 2 jaar moeder. Dus we leren allebei nog (en ik heb trouwens ook niet de illusie dat we ooit uitgeleerd zijn samen).

Om mijn kind te laten “luisteren” houd ik de volgende dingen in de gaten:

Wanneer zeg ik iets?
Is mijn kind moe, overprikkeld of ergens heel driftig mee aan het spelen? Dan zal ik iets meer moeite moeten doen om zijn aandacht te trekken. Of ik wacht even. Ik bedoel, als ik een e-mail aan het typen ben, of sta te koken, vind ik het ook vervelend als iemand me ineens vraagt iets anders te gaan doen. Kan het wachten? Dan wacht ik. Kan het niet wachten? Dan gaat de trukendoos open.

Hoe zeg ik iets?
Een pijnlijke voor mij. Zeker als ik haast heb. Dan wil ik nog wel eens een ongeduldige toon aannemen. En meer vragen van mijn kind dan hij eigenlijk aan kan met zijn 2 jaar. Ik zie dat zo: je bent aan het werk bent en een collega vraagt je om iets te doen op een onprettige manier, dan heb je daar toch ook niet zoveel zin in? En je krijgt er toch ook de kriebels van als je niet 1, maar 4 opdrachten tegelijk van hem/haar krijgt? Praat met je kind zoals je graag zou willen dat er ook tegen jou gepraat wordt. En mocht je, net als ik, een pittig exemplaar hebben die graag de beslissing in eigen handjes heeft, geef hem dan (indien mogelijk) een keuze. Bijvoorbeeld: wil je pindakaas of jam op je brood? Of: trek je zelf je broek aan of zal mama het doen? Geheid minder strijd, beloof ik je.

Waar zeg je iets?
Ik sta in de keuken en roep vanuit daar: “Kom je eten?? Het is bijna klaar!” naar mijn kind dat met zijn auto’s zit te spelen in de woonkamer. Krijg ik dan antwoord? Soms. Vaak niet. Als ik zeg dat hij chocola krijgt komt hij uiteraard direct aanrennen. Maar voor “gewoon” mijn met liefde bereide avondmaaltje legt hij zijn auto’s niet zomaar weg. Voor kinderen werkt het zo: mama is ver weg, dus de boodschap ook. Door je knieën zakken, oogcontact maken, misschien je kind ook even aanraken, de connectie opzoeken en dan je verzoek melden is een beter idee. Al weet ik als geen ander hoe lastig dit is als je kind niets liever doet dan wegrennen.

Wat laat ik zien?
Nog een pijnlijke. Welk luistergedrag vertoon je zelf? Als je kind je iets vraagt, blijf je dan naar je telefoon staren terwijl je mompelt “even wachten..”? Wees eerlijk. Ik betrap mezelf hier vaak genoeg op. En hoe vaak zeg jij “Mama zei NEE!”? als je kind ergens om vraagt en niet gelijk nee accepteert. Zonder tekst en uitleg. Ik nog veel te vaak. En ja, soms is nee ook gewoon nee, maar ik probeer wel zo vaak mogelijk uit te leggen waarom.

Keep it simple
Lijkt zo makkelijk – is het niet. Voor mij niet althans. Ik zeg nog steeds heel vaak een opsomming van wat er allemaal moet gebeuren voordat we de deur uitgaan. Dat gaat ongeveer zo: “We gaan eerst ontbijten, dan even in bad, dan aankleden en dan op de fiets boodschappen doen.” Snapt mijn kind dit? Hell naw. Hij slaat van zo’n opsomming het enige woord dat hem op dat moment aanspreekt op. In dit geval is dat hoogstwaarschijnlijk “in bad” en slaat hij heel het ontbijt over. Als ik dan zeg: “Nee nee! Eerst ontbijten!” begint hij te huilen want: “IN BATTIEEEE!”. Knip verzoeken dus in stukjes. Note to self haha.

Vallen en opstaan dit hoor. Want het leven gaat snel, er is vaak weinig tijd voor extra aandacht en ‘slow living’. En natuurlijk is het ook gewoon zoeken naar wat voor jouw kind werkt en wat niet. Iedere dag is een nieuwe kans om te vinden wat voor jullie de manier is. Blijf leren van elkaar.